Wat is kenmerkend voor echte leiders en hun leiderschap? Hoe zit het met leiderschap in teams? Met wie anders dan Karlijn L’Ortye, directeur van de Nederlandse Vereniging van Commissarissen en Directeuren, kunnen we het best op zoek naar de antwoorden op deze vragen!

Lees of luister in onze podcast over de vier kenmerken van echt leiderschap.

Leiderschap zit op elk niveau in de organisatie

Eyeopener? Voor ons niet! Leiderschap is niet een brullende alfa man/vrouw die autoritair bevelen naar beneden tettert. Kijk maar eens naar leiderschap binnen zelforganiserende teams. In teams zitten vaak informele leiders. Wie kijk je bijvoorbeeld aan als er een beslissing genomen moet worden? Of beter nog, voordat er een beslissing genomen moet worden? Naar wie kijk je als er voorgesorteerd wordt op een besluit? Wie kan dat goed samenvatten? Wie heeft die visie?

Een leider is niet beter dan de anderen uit het team. Een leider zijn, is een van de vele verschillende rollen binnen een team. Wat mis kan gaan in zelforganiserende teams is dat de leider als hiërarchisch beter wordt gezien. Terwijl ‘leider’ juist een rol is binnen het team. Daar heb je talent op, maar daar ben je niet beter door. Bij Rainmen zijn we er heilig van overtuigd dat mensen in organisaties in teams waanzinnig goed zijn om zelf hun werk te organiseren en te bepalen, mits je daar goede kaders omheen zet.

Kenmerken van echt leiderschap

Wat zijn de kenmerken van echt leiderschap? “Luisteren, luisteren, luisteren”, geeft Karlijn direct aan. “Luisteren is een kenmerk die je als leider nodig hebt om samen beslissingen te kunnen nemen en de groep te bewegen.” Daarna is het ook zeker belangrijk dat je verbinding kunt leggen. “Echte leiders zijn vaak goed in staat om belangen met elkaar te mengen en te richten tot één doel.”

Luisteren en verbinden zijn eigenlijk twee kenmerken in een duo-pakket. Je hebt het kenmerk luisteren nodig om te kunnen verbinden. Andersom moet je kunnen verbinden om iets te hebben aan het luisteren naar anderen. Anders heb je de boodschap wel gehoord, maar weet je vervolgens ook de groep te bewegen?

Het derde kenmerk is dat een leider het einddoel moet kunnen verbeelden, verwoorden en visualiseren. Op die manier neem je mensen mee in jouw visie en beeld van de toekomst. Het vierde en laatste kenmerk is dat je een laag ego moet hebben. Dat maakt dat je een rol binnen het team hebt en niet wordt gezien als een bedreiging. “Ja! Wij hebben het wel eens over LEGO – leiders zonder ego”, voegt Karlijn enthousiast toe. In de praktijk zien we dat de waarde die mensen hechten aan het ego verschilt per generatie. Babyboomers zijn gewend om in hun carrière steeds een stapje hoger in de rangorde te stijgen. De nieuwe generaties hebben daar minder mee. Zij zitten juist in de modus: ‘Wat gaan we bereiken met elkaar?’

Leiderschap van de toekomst

Hoe ziet het leiderschap van de toekomst eruit? Welke stappen gaan we nog zetten? “Leiders van nu kijken veel meer naar hun persoonlijk acteren, en reflecteren op hun eigen gedrag,” benoemt Karlijn de trend die zij ziet. “Leiders stellen zichzelf steeds meer vragen zoals: Wat is mijn morele kompas? Het klopt wel wat ik doe, maar deugt het ook?” Transparantie is ontzettend belangrijk! Jongere generaties die nu aan het werk zijn pikken ondeugdelijk leiderschap ook niet meer. We verwachten nu veel meer empathie bij een leider. Luisteren en verbinden zijn daarbij echt essentieel.

Verschil tussen generaties rondom leiderschap

In de praktijk zien we ook een verschil tussen de generaties op de werkvloer op het gebied leiderschap. De oudere generaties zijn opgegroeid met autoritair leiderschap en het beeld dat jij als leider de regisseur van de organisatie bent. De leider zet het pad uit en de rest volgt. Punt. Het type leiderschap wat we in de loop der jaren hebben gezien en gaan zien, loopt uiteen van transactioneel leiderschap, tot coachend en dienend leiderschap. “Nu staan we op het punt dat we veel meer kijken naar diepere laag: het ethisch en moreel leiderschap” licht Karlijn toe. Leiders stellen zich nu veel meer de vraag: Wat we met elkaar aan het doen zijn, is dat wenselijk op langere termijn? Voegt wat we doen waarde toe aan deze wereld? Hoe gebruiken we de resources?” De wereld als geheel is steeds meer een stakeholder aan tafel.

Blijven we wel slagvaardig genoeg met dit soort ethisch leiderschap? Karlijn denkt van wel, want onze tijd vraagt om een andere aanpak: “Generaties voor ons hebben nooit te maken gehad met de enorme urgentie die we nu kennen. Onze bronnen raken op, en daar hebben we mee te dealen. Dat vraagt ander leiderschap dan we voorheen kenden.”

Welk leiderschap gaat het duurzaamheidsprobleem dan echt de nek omdraaien? Daar is geen klip en klaar antwoord op te geven. Het soort leiderschap dat nodig is, hangt ook af van de situatie. Dat kan de ene keer stevig autocratisch leiderschap zijn, terwijl de volgende situatie juist echt ethische afwegingen vraagt van een leider.

Wil je meer weten over het het leiderschap binnen jouw organisatie? Neem dan contact met ons op! Mail ons op hallo@rainmengroup.com of bel ons op 085-0434842.

Wil jij op de hoogte gehouden worden? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief. Maandelijks sturen we je een update met het laatste Rainmen nieuws, blogs, video’s en case studies.