Onlangs hebben mijn vrouw en ik de voortuin laten opknappen door een hovenier. Onze opdracht was helder; we willen wat meer ruimte en privacy. De border werd verplaatst en we waren meteen enthousiast, genoeg ruimte. Nu moesten de boompjes nog geplaatst worden. Daar zou hij later voor terugkomen. Een week later kwam ik thuis uit m’n werk en de boompjes stonden erin… 40cm hoog. Niet wat wij in gedachten hadden bij het ‘creëren van meer privacy’. En natuurlijk, het komt allemaal wel goed, maar we moeten wat meer geduld hebben dan we hadden gewild.

Ditzelfde zie ik ook veel in organisaties. Er is een resultaat dat behaald moet worden, iemand gaat ermee aan de slag of krijgt het toegewezen en dan gaan we vol verwachtingen aan de slag. Een mooie start vol goede moed, maar dan.. dan ontstaat er ruis. Het proces of het project loopt anders dan verwacht en dat geeft gedoe en geroddel. Kan dat ook anders?

Hoe Bob Ross ons kan helpen in het realiseren van uitzonderlijke resultaten?

Soms komen de meest wijze lessen uit de meest bijzondere hoeken. Voor de strekking van dit blog hebben we de oude video’s van Bob Ross teruggekeken. Eeehh, wie? Voor wie het niet meer weet: Bob Ross was in de eerste plaats schilder, maar vooral een TV-persoonlijkheid in de jaren 80 en 90 van de vorige eeuw. Met zijn opvallende kapsel (less is more? Nee, more is more!) en hypnotiserende stem deed hij het voorkomen dat in ieder van ons een Rembrandt schuilt. Met ogenschijnlijk kinderlijke eenvoud toverde hij in 30 minuten prachtige landschappen op het schildersdoek. En hoewel het kitsch-gehalte behoorlijk aan de hoge kant was, geeft Bob in zijn werk onbedoeld een aantal lessen mee die we ook kunnen toepassen op de manier waarop leiders hun organisaties naar resultaat begeleiden.

Take it away, Bob!

1. Begin met een helder plaatje

Bij de start moet het eindplaatje voor iedereen glashelder zijn. Zo helder en scherp als de schilderijen van… je raadt het al: Bob Ross.

Het begint daarmee bij vragen als: Hebben we allemaal hetzelfde plaatje op ons netvlies als we fantaseren over het gewenste resultaat van de opdracht? Wat moet er precies gerealiseerd zijn bij de oplevering? Hoe ziet dat eruit? Kunnen we dat concreet, bijna tastbaar en voelbaar maken? Waar is rekening mee gehouden bij het schetsen van het plaatje (visie, marktontwikkelingen, klanten, leveranciers, enz.)? Kortom: Hebben alle betrokkenen letterlijk hetzelfde eindplaatje in het hoofd?

Dat kost de nodige tijd en voorbereiding en gaat in tegen onze drive om te willen starten. Dat brengt ons bij punt 2:

2. Neem de tijd om het eindplaatje te schetsen

Bob Ross is de rust zelve als hij uitleg geeft over wat hij doet en hoe hij te werk gaat. Elke laag in het schilderij krijgt de volle aandacht en er is oog voor elk detail. We hebben hiermee niet alleen samen het gewenste eindresultaat op ons netvlies, we hebben ook een dieper begrip van alle onderliggende motieven. We hebben letterlijk een begrip van de achtergrond van het plaatje (het gewenste resultaat).

Wanneer je met een team werkt en het team heeft een diep begrip van de onderliggende motivatie van een project. Dan levert dat twee dingen op: 1. Meer betrokkenheid bij het traject. Ze weten immers wat er op het spel staat. 2. De medewerkers kunnen ook gerichter bijsturen in het traject omdat ze niet alleen op een eindplaatje afstormen, maar ook snappen waar het resultaat aan moet bijdragen. Dat maakt het maken van keuzes een stuk makkelijker.

3. “We don’t make mistakes. We just have happy accidents.” – Bob Ross

“Zoals verwacht loopt alles anders” – Omdenken. En zo is het, wist ook Bob Ross. Een reis van A naar B is nooit een rechte lijn. Dingen lopen anders dan verwacht en dan moet je bijsturen. Het is dus niet de vraag óf je het plaatje moet bijstellen gedurende het traject, maar hoe. Dit is de belangrijkste valkuil.

Vaak zijn we druk bezig met het oplossen van problemen en obstakels die we tegenkomen op de weg tussen waar we nu staan en het gewenste resultaat. We vergeten onze omgeving voldoende mee te nemen. Bewust of onbewust denk je bij jezelf; ze moeten er maar op vertrouwen dat ik mijn best doe om het voor elkaar te krijgen. En als de ander dan geconfronteerd wordt met resultaten die niet passen bij de verwachtingen dan is er vaak of weerstand of irritatie (uitgesproken of onderdrukt ;). Dit is hét moment om te reflecteren in plaats van te reageren.

De verleiding is groot om een schuldvraag neer te leggen, maar veel krachtiger en effectiever is het om te onderzoeken of jullie weer tot een gezamenlijk gedragen beeld kunnen komen. En wat de volgende concrete stap in die richting gaat zijn.

4. Leg uit wat je aan het doen bent

Stap voor stap nam Bob Ross ons mee in zijn project. Hoe doen wij dat zelf in ons werk?

De opdracht is helder, maar eenmaal in het traject is het een jungle. Er komt van alles op je af, je agenda wordt gedomineerd door prioriteiten die over elkaar heen struikelen en door dit oerwoud baan je een weg naar het eindresultaat. Het plaatje wat je in je hoofd had toen je begon is al 10x herzien en ziet er inmiddels heel anders uit. Je hebt aannames moeten doen die nu anders uitpakken, sommige zaken blijken niet realistisch of haalbaar. Zonder dat je het zelf door hebt, werk je inmiddels toe naar een heel ander eindresultaat.

We hebben de neiging om te denken dat de ander wel begrijpt wat we bedoelen of dat de ander wel begrijpt wat de consequenties zijn van hetgeen we gezegd hebben. Mensen die hun huishouden delen met anderen herkennen dit meteen; ik kook vanavond; of ik zal de keuken opruimen; of ik zal dat muurtje schilderen. We communiceren bijvoorbeeld zonder een tijdstip of datum te noemen. We hebben er zelf wel een beeld bij, maar spreken die niet uit. De ander heeft er ook een beeld bij, maar vraagt er niet naar. Zolang die twee aardig bij elkaar in de buurt zitten is er niets aan de hand, maar… als daar een te groot verschil tussen zit, kan je zomaar ineens in een ruzie terechtkomen, terwijl je toch dacht goed bezig te zijn. Je bent net begonnen met koken, je partner komt thuis, maar had verwacht al te kunnen gaan eten en moet zo door naar een afspraak… afhankelijk van hoe ‘mindful’ je bent en hoeveel last je hebt van hangry momenten, kan dit zomaar voor de nodige spanning zorgen.

“Communiceren is zo dicht mogelijk langs elkaar heen praten.”

Door in elke stap je omgeving mee te nemen in wat je aan het doen bent, voorkom je verrassingen. Daarnaast maak je jezelf bewust dat je plaatje veranderd en kunnen de anderen hun plaatje ook bijstellen. Of jou bijsturen, zodat je dichter bij het originele plaatje kunt blijven.

5. Help elkaar

“You can have anything you want in the world — once you help everyone around you get what they want.” – Bob Ross
Wanneer je een gezamenlijk gewenst resultaat hebt, is het niet langer ieder voor zich en ik voor mezelf. Dan ontstaat er een andere dynamiek. Een dynamiek waarbij je elkaar op weg helpt, je elkaar draagt.

Door het resultaat centraal te stellen kan je alles wat je doet oplijnen naar dat resultaat. De enige vraag die dan nog resteert is: Draagt dit bij aan het gewenste resultaat?

Is het antwoord ‘ja’? Dan doen!

Hoeveel vergaderingen gaan er voorbij waarin geen beslissing genomen wordt of waarbij eerder gemaakte beslissingen ter discussie gesteld worden? Eerder afgesproken acties uitgesteld worden? We alleen status updates uitwisselen of mensen de helft van de tijd met andere dingen bezig zijn? Draagt dit bij aan het gewenste resultaat?

Wat was de laatste vergadering waar jij vol energie naar buiten liep? Hoe hou je dat vast? Hoe zoek je met elkaar de scherpte op zonder dat het grillig wordt?

Een formule bestaande uit 2 ingrediënten:
1. Maak het gewenste resultaat niet onderhandelbaar en leidend in alles wat jullie doen.
2. Help en ondersteun elkaar: Gedrag is de sleutel tot succes.

6. Daag jezelf uit

“How do you make a round circle with a square knife? That’s your challenge for the day.” – Bob Ross
Uitzonderlijke prestaties worden gerealiseerd met uitzonderlijke mensen. Door jezelf en elkaar uit te dagen, in de spiegel te kijken en met elkaar door de moeilijke momenten heen te werken kom je tot de mooiste resultaten. En achteraf zal je niet alleen trots zijn op het resultaat, maar ook op wat je hebt mogen ontdekken in de weg ernaartoe.

“It’s that easy. Happy painting and God bless my friend” – Bob Ross

Een mooie reflectie om mee af te sluiten: Wat is het mooiste traject waar je aan hebt mogen bijdragen in je loopbaan? En welke elementen uit dit blog herken je uit die periode?

Wil jij weten hoe Rainmen jouw organisatie kan ondersteunen in het realiseren van uitzonderlijke resultaten? WhatsApp Rob Ross 😉 of mail ons op hallo@rainmengroup.com

Heb jij nu ook zo’n zin gekregen om weer eens een echte Bob Ross video te bekijken? Of ben jij jonger dan 40 en heb je geen enkel idee wie Bob Ross is? Bekijk dan vooral dit filmpje: