Weerstand. Je kent het wel. Ben je eindelijk flink in beweging met je team, alles op de rit. Pats! Gaat er ineens iemand aan de remmen hangen. Niemand staat te juichen om weerstand. Weerstand in je team is vervelend, het geeft een rotgevoel. Toch willen we je melden: je hebt er mee te dealen! Weerstand is er altijd en zal er altijd zijn. Je hebt nooit een team zonder weerstand. Beter is om je af te vragen: hoe ga je als leider om met die weerstand? Wat doet de weerstand met jou? Wat doe je als iemand volle bak in de tegenbeweging gaat? Kijk, daar moet het gesprek over gaan.

Weerstand is een tegenbeweging

Bedenk wat weerstand is voor jou. Wanneer voelt weerstand voor jou vervelend? Je hebt als leider vast wel eens meegemaakt dat mensen uit je team een tegenbeweging laten zien. Je hebt bijvoorbeeld een vergadering gehad waarin discussies zijn gevoerd, waarin iedereen de ruimte heeft gehad om zorgen te uiten en hulpvragen te stellen. Heldere afspraken staan op papier en beslissingen zijn genomen. De dag erna open je de mailbox en zie je toch nog een bericht van die ene collega uit je team die toch nog even terug wil komen op het besluit. Bah! Je was net vooruit aan het bewegen en nu voel je die tegenbeweging. Hoe ga je hier nu mee om?

Vaak merken we dat de eerste reactie van leiders is: ‘Ik wil geen weerstand in mijn team hebben. Weg met die weerstand.’ Laat hier even de realiteit op je inwerken, want weerstand is een constante factor die je altijd in je team hebt zitten. Sterker nog, je hebt je meer zorgen te maken als je merkt dat er géén weerstand in het team zit. Wat heb je als je een team zonder weerstand hebt? Een flinke dosis middelmatigheid; je constateert waarschijnlijk dat alles en iedereen het vaak met elkaar eens is. Jak! In een gezond team komt dat echt niet voor. Daar worden discussies gevoerd, daag je elkaar uit en kom je gezamenlijk tot nieuwe perspectieven en vooruitstrevende resultaten.

Weerstand is welkom

Het is niet gek dat je als primaire reactie een rotgevoel krijgt van weerstand. Wij willen je op een ander pad zetten. Als je een rotgevoel krijgt van weerstand, dan heb je op dat moment als leider uit te zoomen. Waar komt die weerstand vandaan? Wat zegt die weerstand over jouzelf? Waarom vind je het ongemakkelijk? Raakt het je waarden? Je professionaliteit?

Weerstand is namelijk eigenlijk best gaaf. Het geeft een mate van betrokkenheid aan. Het is ook een signaal dat je vanuit je team krijgt dat processen beter kunnen, dat ze anders ingedeeld of slimmer opgezet kunnen worden. Het is omschakelen misschien, maar wees blij als je binnen meetings weerstand ervaart. Dat betekent dat mensen betrokken in het proces zitten. Weerstand is dus eigenlijk heel welkom, maar laten we vooral niet vergeten dat het echt onprettig aanvoelt. Als leider loop je al op de troepen vooruit en als er dan mensen gaan tegenduwen, dan sta je daar niet om te springen.

Twee smaken in weerstand: pittig en zuur

Wij kennen twee smaken weerstand: pittige gezonde weerstand en zure saboterende weerstand. Gezonde weerstand is een confrontatie ter verbetering van het resultaat. Na de discussie kom je als teams een stap verder, heb je nieuwe perspectieven gezien en kom je dichterbij het gewenste resultaat. Bij saboterende weerstand heb je te maken met een tegenbeweging die het proces vertraagt en het team niet dichter bij het gewenste resultaat brengt. Vaak is dit stille, verborgen weerstand die onderhuids door ettert zolang deze niet expliciet gemaakt wordt.

Bedenk samen wat weerstand is

Wanneer heb je als leider afspraken te maken en in te grijpen? Bedenk als leider, maar zeker ook samen als team, wanneer weerstand overgaat in saboteren. Dat zit vaak in de vorm en intensiteit van de weerstand. Maak heldere afspraken met elkaar over wat jullie als team en jij als leider nog acceptabele weerstand vinden. Wees daarin als leider heel helder.

Wat is voor jou acceptabele weerstand? Dat is weerstand die gaat over de inhoud en het proces waar je als teams mee werkt. Weerstand op de man? Dat is dus een absolute no go! Trek daar een dikke vette streep. Je hebt dus vooraf afspraken te maken. Dat klinkt simpel, maar wanneer heb jij voor het laatst stilgestaan en jezelf afgevraagd welke weerstand je wel en niet acceptabel vindt? Waar ligt jouw grens? Waar zit je trigger? Sta samen eens goed stil bij: wanneer komt die weerstand, opmerking of andere vorm van een tegenbeweging nou bij mij binnen? Wat doet het met mij? Waar voel ik het? Waar word ik geraakt? Hoe werkt dat gevoel bij mij? Denk daar over na, want als het moment daar is en weerstand stormt de kamer (of online meeting) binnen, dan ben je voorbereid.

Ruim weerstand niet op. Wat gebeurt er dan?

Gedrag wat we vaak zien en horen, is dat leiders weerleggen wat de ander zegt. ‘Jij hebt weerstand? nou dan ga ik je eens even vertellen hoe het wel zit!’ Vol gas er tegenin. Guess what: dit werkt als groeimiddel op die tegenbeweging waar je nu juist zo druk mee bent om het op te ruimen.

Moet je weerstand weghalen? Nee, niet direct. Laat het maar even staan, want het heeft een functie. Je gebruikt weerstand om te gaan bewegen. Zie weerstand als een signaal. Iemand uit je team is betrokken en heeft een andere kijk op de gang van zaken. Ze bieden je een andere bril, een ander perspectief. Dat kan heel verrijkend zijn. Let wel op dat je natuurlijk niet eeuwig nieuwe perspectieven kan blijven verzamelen. Dan kom je geen stap vooruit. Dus na een tijdje heb je als leider of als team een keuze te maken om weerstand niet verder te laten sudderen. Lange periodes van weerstand zijn destructief voor het gewenste resultaat waar je als team naartoe werkt.

In weerstand zit waarde voor het team

Kijk eens naar weerstand als een indicator van resultaat. Je kunt bijna voorspellen wanneer weerstand komt. Is het er niet? Dan heb je dus bij te sturen, te versnellen, iets meer te pushen, of juist te vertragen. Als je echt een fundamentele verandering in de organisatie doorvoert en je krijgt geen weerstand, dan sla je de plank mis. Of dan is de weerstand zo stil en diep verstopt dat het als een boomerang in je nek terugkomt op een later moment in het proces. Gegarandeerd!

Vaak voel je de weerstand aankomen of kun je voorspellen in welke fase weerstand kan ontstaan. Plannen komen bijvoorbeeld van het papier en je gaat als team naar de doe-stand. Het theoretische papierenstuk is dan achter de rug en dan huppelt de praktijk binnen. Je moet als team aan de slag. Je voelt dan vaak dat weerstand zich aandient. ‘Ho shit, weerstand?!’ In een soort primaire reactie wil je eromheen werken of het uit de weg ruimen. Niet doen! Wees blij met die weerstand. Kijk het samen aan. Omarm het bijna en ga eens kijken wat je ermee kunt. Wat zegt deze weerstand nu over de fase waarin we zitten of het besluit dat op tafel ligt? Als je dit gesprek aangaat dan zit daar super veel waarde in voor het team.

Wat heb je te doen, wat heb je te laten?

Dit heb je te doen:

• Laat de weerstand er zijn.
• Wat zegt de weerstand die je voelt over jou?
• Wat zegt de weerstand waar je mee te dealen hebt over het team?
• Wat zegt de weerstand over de fase waarin je als team zit? Wat vinden we blijkbaar spannend?
• Praat met je collega die de weerstand laat horen en niet over hem/haar. Toon het lef om de vraag rechtstreeks te stellen, dan pas kom je verder en houd je de situatie werkbaar.

Dit heb je laten:

• Zelf als leider vol gas de beweringen en opmerkingen weerleggen, oplossen en verdedigen. Niet doen, nergens voor nodig. Het is van de ander niet van jou.
• Weerstand mag je resultaat niet gaan gijzelen. Het mag nooit ten koste gaan van het gewenste resultaat.

Take away

Als je een verandering ingaat, zorg dat je van te voren het gesprek opent over de weerstand die in dit traject gaat ontstaan. Bespreek minimaal dat de weerstand er hoe dan ook gaat komen en dat het prima is dat weerstand ontstaat. Laat het er zijn. Spreek als team af hoe je elkaar op zo’n moment nog steeds kan vinden.

Ga het doen! Ga dat gesprek aan met elkaar tijdens de weerstand. Dat voelt eng, spannend, onwennig. Ja, dat weten we. Wat je ervoor terugkrijgt als je wel deze stap zet? Veel betere kwaliteit van samenwerken. De eerste stap richting ‘doen’ start door te formuleren vanuit jezelf. Laat horen wat jij ervaart, wat jij hoort wat jij ziet gebeuren.

Wil je meer weten over het omgaan met weerstand in je team? Neem dan contact met ons op! Mail ons op hallo@rainmengroup.com of bel ons op 085-0434842.

Wil jij op de hoogte gehouden worden? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief. Maandelijks sturen we je een update met het laatste Rainmen nieuws, blogs, video’s en case studies.