Faciliteer je eigen magische momenten met leiderschap

Wat hebben een philharmonisch orkest en het bedrijfsleven met elkaar gemeen? Meer dan je denkt! We spreken met André Heuvelman, voormalig solotrompettist bij het Rotterdams Philharmonisch Orkest en het Nederlands Blazers Ensemble. Over zijn indrukwekkende (levens)reis en de parallellen tussen een orkest van wereldniveau en teams uit het bedrijfsleven. Welke lessen kunnen leiders en teams halen uit de precisie en samenwerking binnen een orkest?

De kunst van de 80% performance

We weten niet hoe het bij zou zit, maar als wij aan een orkest denken, zien we rijen perfect geklede musici, elk met een instrument en partituur. Wat je niet direct ziet, is de kwetsbaarheid, soms eenzame momenten én de ruimte om magie te laten ontstaan. “Ik geloof heel erg dat we onze eigen magische momenten kunnen faciliteren door onze output iets terug te schroeven, op het moment dat we in performance zijn”, steekt André van wal. Huh?! ‘Terugschroeven in performance’, dat klinkt heel raar in een tijd waarin ‘gas geven’ het allerbelangrijkste is. André kijkt hier anders naar.

Hij noemt het de ‘80% performance’. Durf jij, juist wanneer het erom spant, je output iets terug te schroeven? Niet om lui achterover te hangen, maar om ruimte te laten ‘bullets in the pocket’ te houden, zodat je op kunt schalen in het moment?

Leiderschap dat ruimte geeft

“Op het moment is dat je met een leider samenwerkt waarvan je voelt dat hij nog kan opschalen, ja daar werd het voor mij interessant”, licht Andre toe. Als jij een leider hebt die 120% geeft wat doe je dan? Ga je met je armen over elkaar zitten ‘nou doe maar’? Waar is de ruimte voor de ander? Voor improvisatie?

In plaats van alles dicht te timmeren met plannen, stappenplannen en roadmaps, vraagt André je juist op een andere manier te kijken: “Laat ruimte voor wat zich aandient.” Dat betekent niet dat je geen visie hebt, of geen doelen stelt. Het betekent dat je ruimte overlaat voor beweging. Voor wat je nog niet kunt voorzien. Voor het moment dat je even wacht, luistert en voelt: Wat is hier nu echt nodig? “Mensen bewegen als ze ruimte voelen,” legt hij uit. Niet als ze worden volgepropt met prestatieverwachtingen en strakke kaders.

Het voorbeeld dat Andre aanhaalt is de wereldgoal van Van Basten in 1988. “Die legendarische goal, vanaf de zijkant, kruislings in de bovenhoek. Denk maar niet dat hij dat geoefend heeft. Dat ontstaat omdat die jongen ergens vrij over het veld loopt. Dan krijg je magische momenten.” 

Waar het orkest en bedrijfsleven samenkomen

“Bij werken in een orkest komen eenzaamheid, angst en genot samen.” De eenzaamheid van veel weg van huis, de druk en angst om steeds op topniveau te presteren en het genot van het applaus achteraf. “Ik kan me voorstellen dat je als bestuurder of als directeur van een grote organisatie ook vaak eenzaamheid voelt, en angst maar ook het genot voelt als je dan de goede keuze maakt”, licht André de vergelijking toe.

Hoe kom je tot die juiste keuzes? Volg je je intuïtie? Gezond verstand? Volgens André is het daarbij belangrijk om je nieuwsgierigheid en slimme sensitiviteit te ontwikkelen. “Het is altijd het spel in het hier en nu. Durf je ten alle tijden in het hier en nu te acteren of te wachten, om te zien wat het universum in petto heeft?”

Wat is jouw trompet?

De andere vergelijking die André ziet tussen het orkest en leiderschap is de vraag: Hoe verbind je je met de groep? “Ik vraag mensen wel eens: wat is nou jouw trompet? Waar ben jij zó goed in, dat je er niet omheen kunt? En weet je dat zelf ook?”

We kijken vaak naar wat beter moet. Wat er mist. Maar wat nou als je je richt op wat er al ís? Op dat ene talent dat iemand laat schitteren? Volgens André zit daar de sleutel. Want als mensen hun eigen klank kennen, kunnen ze ook echt samen spelen. Dan ontstaat harmonie – op de werkvloer, net als in een orkest. “Kijk, als ik met je samenwerk dan wil ik weten waar jij heel goed in bent, maar ik wil ook dat jij weet waar ik goed in ben anders hebben we niet zoveel aan elkaar,” sluit André af.

Met interessante inzichten en vragen geeft André in deze video een inkijk in zijn eigen levensreis en de lessen die jij daar als leider uit kunt leren. Laat de vragen van André komende week eens met je meereizen: Hoe gedraag je je als leider? Wat is je rol en hoe pak je dat op? Speel jij altijd op volle kracht? Of laat je ruimte voor anderen, voor het onverwachte, voor wat nog ontstaat?

Meer weten over hoe je eigenaarschap stimuleert in jouw organisatie?

Lees meer op www.rainmengroup.com.