Leiderschap van binnen naar buiten

Als je het woord ‘leiderschap’ hoort, denk je waarschijnlijk aan visie, strategie, misschien een goed boek of een inspirerende TED-talk. Maar wat als het begint met iets wat je altijd bij je hebt? Met je lijf. Met hoe je beweegt, staat, ademt. Onder druk, in contact met anderen, in het moment. Roel Spierings, leiderschapscoach bij Koninklijke Militaire Academie (KMA) en oprichter van Embodied Cognition, stelt het simpel: “Leiderschap gaat van binnen naar buiten.” Leiderschap leer je niet alleen uit een boek, maar door te doen, te voelen en te ervaren. Hoe blijf je kalm onder druk? Hoe gebruik je lichaamstaal om vertrouwen en richting te geven? En wat kunnen leiders uit de boardroom hiervan leren? In onze podcast deelt hij hoe ervaring, lichaam en context samenkomen in leiderschapsontwikkeling en waarom voelen krachtiger kan zijn dan weten.

Theorie omzetten naar tastbaar gedrag

Roel begeleidt leiders binnen Defensie én daarbuiten, met een aanpak die je eerder zou verwachten in een dojo dan in een boardroom. Boksen, bewegen, confronteren. Niet om mensen fysiek uit te dagen, maar om onzichtbare patronen zichtbaar te maken.

“Veel mensen komen binnen met een burn-out of stressklachten,” vertelt hij. “Dan hoor je adviezen als ‘je moet leren nee zeggen’, maar niemand vertelt je hóé je dat doet. Dus gaan we het ervaren, bijvoorbeeld door te boksen. Ga je steeds naar achteren? Geef je ruimte weg? Op welke intensiteit boks je? Vanuit die ervaring ontstaat bewustzijn en van daaruit ruimte om bewust een beweging anders te doen. Naar voren stappen, ruimte pakken, meer of minder intens boksen. Dat kunnen we vertalen naar gedrag op de werkvloer.”

“Als je controle ervaart, dan voel je dat je invloed hebt. Invloed op de wereld om je heen, maar ook op jezelf”, licht Roel toe. Leiderschap start volgens hem bij de vraag: Wie ben ik? En waarom die ik wat ik doe? “Als je dat weet, kun je invloed gaan uitoefenen. Dat is in mijn ogen hét beginstuk van leiderschap.”

Bewustzijn verhogen

Bij Defensie traint Roel aankomende officieren die vanuit een onderofficiersrol doorgroeien. Ervaren mensen, die vaak al jaren in het veld werken en uitgezonden zijn. En toch is de overgang niet vanzelfsprekend. Waar lopen zij tegenaan als doorgroeiende leiders? “Ze zijn gewend te denken in processen en actie. Nu moeten ze overstijgend leren kijken. Niet: wat moet ik doen? Maar: Wat zijn de gevolgen van mijn acties? Wat is mijn rol in het grotere geheel?”, legt Roel uit. Wil je groeien als leider, dan heb je ook te groeien in je bewustzijn over je rol en positie. “Het grootste besef dat veel leiders doormaken is dat het over meer moet gaan dan alleen over jou. Het gaat over de missie, de organisatie en de vraag: Waar gaan we als geheel naartoe?”

De overgang van de rol van onderofficier naar officier is ook een proces dat we tegenkomen in het bedrijfsleven. “Leiderschap komt van binnen naar buiten. Het is de invloed die je uitoefent op mensen om je heen, die bepaalt wat de output gaat zijn. Wees je bewust van je eigen gedrag en welke invloed dat heeft op anderen. “Jij bent de leider, dus wat jij doet wordt gekopieerd”, benadrukt Roel.

Rust is ook een werkwoord

“Rusten is ook een activiteit,” licht Roel toe. Het is niet voor niets een werkwoord! “En leiders vergeten dat vaak. Alles moet knallen. Maar zonder rust, geen richting. Zonder reflectie, geen groei.” Dus de volgende keer dat je op het punt staat om ‘door te pakken’, vraag jezelf dan af: wat voel ik eigenlijk? En: wat laat ik zien? Grote kans dat je dan de echte antwoorden vindt. Het principe dat Roel aanhoudt: leiderschap is iets wat je doet, niet alleen iets wat je weet.

Drie lessen voor leiders

Wat kunnen leiders uit het bedrijfsleven leren van de lessen bij Defensie? Roel vat het samen in drie heldere uitgangspunten:

1. Durf kwetsbaar te zijn. Laat je ego los. Dan geef je jezelf de mogelijkheid om te leren. Blijf nieuwsgierig naar anderen. Vraag bijvoorbeeld feedback aan je team: Hoe zien jullie mij? Wat kan ik anders doen?
2. Handel contextbewust. Leiderschap kent geen vaste vorm. De context bepaalt wat voor leiderschap nodig is in het moment. Wees je daar bewust van en reflecteer; In welke context begeef jij je? Welke leiderschapsstijl is nodig en kun je je daarop aanpassen? Een reorganisatie vraagt iets anders dan groeien met een bedrijf. Daadkracht is niet altijd de beste kaart om te spelen, soms is luisteren krachtiger. Stem je leiderschap af op de context waar je in zit.
3. Weet wie je bent. Weet wie je bent als leider, maar zeker ook wat je waarden zijn, je stijl, je drijfveren, jouw vaardigheden. Eerlijk naar jezelf kijken is de basis voor authentiek leiderschap.

Meer weten over hoe je eigenaarschap stimuleert in jouw organisatie?

Lees meer op www.rainmengroup.com.