Cultuurverandering: graag maar traag?!

Snelle cultuurverandering is vaak een overval: Als een tsunami die in een paar minuten wegvaagt wat in jaren is opgebouwd. Gewenste verandering lijkt vaak meer op een schildpad: gezonder eten, meer tijd voor jezelf maken, het resultaat laat lang op zich wachten, als het al lukt. Groepen mensen veranderen duurt volgens velen per definitie jaren.

Veilig, niet comfortabel

Daar is Mark Samuel het niet mee eens. Deze energieke Amerikaan, samenwerkingspartner van Rainmen, was in Nederland voor zijn tweedaagse Masterclass Rapid Culture Change (RCC). Hij meet al 25 jaar wat er gebeurt in transformerende organisaties, maar blijft bescheiden: “How this works at your organisation? I don’t know. I can only tell you what I have experienced.” Verfrissend. Mark Samuel deelt zijn ervaringen met succesvolle transformaties en illustreert concepten als ambitie, executiegedrag en veiligheid steeds met voorbeelden. Vooral zijn Accountability-Safety model schijnt nieuw licht op organisatieverandering:

Wat doe je met mensen in ontkenning of pijn?

Een verander behoefte ontstaat meestal vanuit een probleem (bijvoorbeeld: bedrijf nadert faillissement). Maar vaak zijn mensen zo gewend aan een situatie (we draaien al jaren verlies en bestaan nog steeds, dit overleven we ook wel) dat ze de verandernoodzaak niet zien (denial). Dan is het zaak om de waarheid te presenteren (als we zo doorgaan raak je je baan kwijt). En dat doet pijn.

Als mens zijn we vaak geneigd om iemand in pijn gerust te stellen (het komt wel weer goed). Maar daarmee nemen we de veranderimpuls weer weg (terug naar denial). Aha. Soms zijn we veeleisend als we iemand in beweging willen krijgen (anders doen, als je fouten maakt krijg je straf). Maar nieuw gedrag gaat nooit meteen foutloos. En hoe zorg je dat je geen fouten maakt: terug naar oud gedrag! Aha nummer 2.

Tijdens een cultuurverandering uit je comfortzone

Tussen straf en geruststelling ligt veiligheid (safety). Dat is dus niet comfortabel, want nieuw gedrag betekent risico’s nemen. Hoe krijg je mensen nu zover dat ze het toch gaan doen? Mark pakt een doos, loopt de zaal in en geeft een deelnemer een prop papier. Hij gaat op 20 meter afstand staan en zegt: Stel je voor dat ik jouw manager ben. Gooi die prop in deze doos, maar als je mist verlies je je baan. Ze gooit niet. Hij loopt langzaam naar haar toe. De zaal grinnikt. Wanneer hij op een halve meter staat hoeft hij niets te zeggen: ze legt de prop erin. Hij geeft de prop terug en doet een stap achteruit. Ze gooit raak. Hij doet twee stappen achteruit, ze gooit mis en wordt rood. Mark zegt alleen: probeer het nog eens. Ze gooit raak. Dan staat hij op 5 meter: ze concentreert zich en gooit raak. En spontaan gooit een andere deelnemer ook een prop naar de doos: de verandering begint al een aanzuigende werking te hebben op de omgeving.

Verlammende perfectie

Dus of je nu je eigen gedrag, dat van je kind, partner of een heel bedrijf wil veranderen: als je meteen perfectie eist gebeurt er niets. Als je zegt dat het niet erg is dat iemand niet durft gebeurt er niets. Als je de eerste stap haalbaar maakt kan iemand groeien en dat werkt aanstekelijk.

Wil jij op de hoogte gehouden worden? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief. Maandelijks sturen we je een update met het laatste Rainmen nieuws, blogs, video’s en case studies.